10/15/2014

Waarom we geen probleem hebben met samenzweringstheorieën

Afbeelding uit de gratis prequel van De Maier-Files

U zal al wel gemerkt hebben dat wij van De Maier-Files regelmatig aandacht besteden aan zogenaamde “samenzweringstheorieën”. En als u de prequel op de serie heeft gelezen, zal u ook gezien hebben dat daarin een samenzwering (één ?) een belangrijke rol speelt (wat overigens nog meer het geval is vanaf Boek 1, dat inmiddels af is, maar nog niet gepubliceerd). De vraag die u zich dus kan stellen, is deze: zijn die jongens gek ?

Het antwoord daarop is “nee”, in tegendeel, wetenschappelijke studies tonen aan dat we geestelijk zelfs zéér gezond zijn. Gezonder dan de mensen die officiële versies over controversiële en aangevochten “feiten” aannemen.

De meest recente van die wetenschappelijke studies werd gepubliceerd in juli 2013 – onze excuses voor de vertraging, maar we zagen dat nieuws pas gisteren op het internet circuleren – door de psychologen Michael J. Wood en Karen M. Douglas van de Universiteit van Kent. In hun studie, genoemd “Wat met Gebouw 7 ? Een sociopsychologische studie van online discussie over 9/11-samenzweringstheorieën”, vergeleken ze commentaren van mensen die de “samenzweringstheorieën” verdedigden met commentaren van degenen die deze aanvielen op nieuwssites.

Los van het feit dat de onderzoekers al snel tot de conclusie kwamen dat de “samenzwerings”-commentaren méér “mainstream” waren dan de andere (de verhouding was zo ongeveer 2 op 1), stelden ze ook vast dat de mensen die de officiële verklaringen over 9/11 voor waar aannamen over het algemeen vijandiger waren. Een fenomeen dat wellicht voortkomt uit frustratie over het feit dat de standpunten waarvan ze dachten dat ze “mainstream” waren niet meer als dusdanig beschouwd worden door de meerderheid.

Bovendien, zo stellen de onderzoekers, zijn de bevechters van “samenzweringstheorieën” niet alleen gewoon vijandig maar ook fanatiek in het vasthouden aan hun eigen samenzweringstheorie, in casu “een theorie die zegt dat 19 moslims, waarvan niet één enige bekwaamheid had om een commercieel passagiersvliegtuig te besturen, een verbazingwekkende verrassingsaanval uitvoerden onder de leiding van een dialysepatiënt (Osama bin Laden) die ergens in een Afghaanse grot leefde”.

De negatieve stereotypering die doorgaans van de “samenzweringstheoretici” wordt gegeven, beschrijft met andere woorden niet hen, maar precies hun tegenstanders: een vijandige fanaticus vastgeklonken aan zijn eigen randtheorie. Bovendien blijkt dat aanhangers van “samenzweringstheorieën” meer dan hun tegenstanders zaken in een historische context proberen te bekijken – het grotere plaatje, dus.

Ten slotte: “samenzweringstheoretici” zouden niet graag als dusdanig aangeduid worden. Iets waar Lance deHaven-Smith, die vorig jaar een boek “Conspiracy Theory in America” publiceerde, een uitleg voor heeft: “De CIA-campagne om de term ‘samenzweringstheorie’ populair en geloof in samenzweringen tot het mikpunt van spotternij en vijandigheid te maken, was helaas een van de meest succesvolle propaganda-ideeën ooit”.

Wij van De Maier-Files hebben alvast géén probleem met de aanduiding “samenzweringstheoretici”. Wij beschouwen die aanduiding, net zoals vele anderen, graag als een geuzennaam.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten